Brandpreventie voor senioren: Hoe kunt u een woningbrand voorkomen?

28-11-2023

Voor ouderen is het risico om te overlijden bij een woningbrand gemiddeld 2,5 keer zo hoog als het gemiddelde. Volgens het CBS is 61 procent van de dodelijke slachtoffers in Nederland ouder dan 60 jaar. Hoe ouder iemand is, des te hoger is het risico. Wat is hiervan de reden?

Onderzoek naar fatale woningbranden

95,6% van de 60-plussers woont doorgaans zelfstandig in particuliere huishoudens. Het lijkt dat bij deze alleenstaande ouderen de kans op een fatale afloop bij een brand groter is. Uit onderzoek naar tien jaar fatale woningbranden in Nederland blijkt dat bijna de helft van de dodelijke slachtoffers alleenstaand is. Nationaal en internationaal woningbrandonderzoek bevestigt dat 60-plussers een kwetsbare leeftijdsgroep vormen, mede door beperkt waarnemingsvermogen, fysieke conditie en cognitieve vaardigheden binnen deze groep.

Het programma Brandveilig Leven van Brandweer Nederland koppelt het begrip "kansgroep" aan de groep zelfstandig wonende 60-plussers. Dit gaat verder dan het begrip "risicogroep". Bij het begrip kansgroep wordt niet alleen gekeken naar kwetsbaarheid en risico's, maar ook naar het 'veiligheidspotentieel'. Het is dus een positievere benadering waarbij wordt gekeken naar waar investeringen in veiligheid het meeste rendement zullen hebben.

Wat kunt u zelf doen?

Rookmelders plaatsen

De Brandweeracademie vreest dat het percentage oudere dodelijke slachtoffers alleen maar verder zal toenemen, gezien de voortgaande vergrijzing van Nederland. Door het plaatsen van rookmelders kan echter iets aan dit probleem worden gedaan. Uit schattingen blijkt dat hiermee jaarlijks naar schatting 13 mensenlevens kunnen worden gered. Sinds 2022 is het zelfs verplicht om een rookmelder in huis te hebben.

Rookmelders spelen dus een cruciale rol bij het redden van levens. Hoe eerder rookmelders de brand melden, hoe groter de kans dat u uzelf redt. Om een voorsprong te krijgen, moet u alle kamers behalve de badkamer uitrusten met rookmelders. Draadloze netwerken van de detectoren zijn ook een goed idee, vooral in grote appartementen en wanneer uw gehoor achteruitgaat.

Als u slechthorend bent, kunt u kiezen voor een rookmeldersysteem dat waarschuwt met licht- en trilsignalen. Dit systeem werkt meestal via een radioverbinding met een verlichtingssysteem en met een trilkussen voor tijdens het slapen. Dankzij draadloze netwerken worden zowel het lichtsignaal als het trilalarm geactiveerd, ongeacht welke rookmelder in huis alarm slaat vanwege brandrook.

Brandblusser in huis halen

Het blijkt dat slechts 25% van de 60-plussers thuis een brandblusser heeft. De meeste mensen bezitten een poeder- of een schuimbrandblusser. Daarnaast is het meest voorkomende formaat brandblusser in Nederlandse huishoudens 2 kilo/liter.

Het is echter belangrijk op te merken dat het hebben van een brandblusser niet voldoende is; het is ook cruciaal om te weten hoe deze correct te gebruiken. Regelmatige controle, onderhoud en kennis van de juiste blustechnieken zijn essentieel om effectief te kunnen reageren in geval van brand.

Hoe kunt u de risico's verminderen?

Doe een riscocheck

De beste bescherming is het identificeren van risico's en het voorkomen van branden. Voer de risicocheck uit voor uzelf of bij uw naasten thuis. Onze risicochecklist is te vinden in onze informatieflyer "Brandbeveiliging voor senioren".

De checklist helpt u bij het bepalen van het individuele risico door vragen te stellen over de gezondheidstoestand in relatie tot de woonsituatie, de bestaande elektrische installaties, apparaten en andere potentiële bronnen van gevaar.

Oefen een evacuatie

Voer thuis bijvoorbeeld ook een evacuatieoefening uit en volg het juiste gedrag bij brand: Zijn loophulpmiddelen 's nachts gemakkelijk bereikbaar, zijn de telefoon en sleutels binnen handbereik? Zijn de vluchtroutes vrij van obstakels, dus is er geen struikelgevaar in de kamers en gangen richting de deur? Helpen bewegingsmelders om de vluchtroutes snel te verlichten? (Dit is vooral belangrijk als beide handen nodig zijn, bijvoorbeeld voor een rollator!)

Check uw elektrische apparaten

Belangrijk om te weten is dat 33% van de branden te wijten is aan elektrische defecten. Laat bijvoorbeeld de draden en elektrische apparaten controleren door een elektricien als onderdeel van een e-check. Vervang eveneens verouderde huishoudelijke apparaten door moderne elektrische apparaten, zoals zelfsluitende strijkijzers, waterkokers en gasfornuizen met een automatische gasstop.

Vermijd het aansluiten van te veel elektrische apparaten op een stekkerdoos, aangezien de hoogspanningslijn overbelast kan raken en doorbranden. Zorg ervoor dat u gepatchte of defecte kabels vervangt en defecte apparaten onmiddellijk door een professional laat repareren.

Tot slot, laat apparaten zoals de tv of het muzieksysteem niet in de stand-bymodus staan. Gebruik in plaats daarvan stekkerdozen die kunnen worden uitgeschakeld. Hiermee verlaagt u niet alleen de kans op brand, maar ook uw energierekening!